Als iemand met een verstandelijke beperking bij de (huis)arts op consult komt, loopt dit proces vaak niet vlekkeloos. Daarom hebben acht partijen samen de Goed gesprek Gids ontwikkeld. Daarin wordt beschreven wat de (huis)arts, begeleider, cliënt en zorgorganisatie kunnen doen om het gesprek beter te laten verlopen.

In een ideale situatie verloopt het bezoek van iemand met een verstandelijke beperking aan de (huis)arts vlekkeloos; de vraag is helder, er is onderling begrip en adviezen worden opgevolgd. Helaas gaat het in werkelijkheid vaak niet zo, blijkt uit gesprekken tussen beroeps-, branche- en cliëntenorganisaties. Daarom is er nu de Goed Gesprek Gids, waarmee alle betrokkenen aan de slag kunnen om het verloop van een bezoek aan de (huis)arts te verbeteren.

Of een bezoek van aan de (huis)arts goed verloopt, is niet afhankelijk van één persoon of partij, maar van alle betrokkenen. Daarom is in de Goed Gesprek Gids informatie gebundeld vanuit verschillende perspectieven. Het staat vol met aandachtspunten, tips en overwegingen.

Aandachtspunten, tips en overwegingen

Of een bezoek van aan de (huis)arts goed verloopt, is niet afhankelijk van één persoon of partij, maar van alle betrokkenen. Daarom is in de Goed Gesprek Gids informatie gebundeld vanuit verschillende perspectieven. Het staat vol met aandachtspunten, tips en overwegingen.

Het gaat niet alleen om het goede gesprek tussen de arts en zijn/haar patiënt en alles wat daarbij kan helpen, zoals goede gespreksvaardigheden en een duidelijke hulpvraag. Het  gaat ook om alle randvoorwaarden die het goede gesprek mogelijk maken. Denk bijvoorbeeld aan ondersteuning door begeleiders en aan dossiervoering. De verschillende betrokkenen kunnen de Goed Gesprek Gids gebruiken om onderling het goede gesprek aan te gaan en te bekijken hoe eenieder in samenhang kan bijdragen aan het goede verloop van een bezoek van iemand met een verstandelijke beperking aan de (huis)arts.

Goed gesprek Gids is een hulpmiddel

Het doel van de Goed Gesprek Gids is om alle betrokkenen in beweging te brengen de dagelijkse praktijk zo in te richten dat het bezoek aan de (huis)arts goed verloopt. Om daarbij te helpen beschrijft de Goed Gesprek Gids de wenselijke situatie. Het is dus geen handboek waar je volledig aan moet voldoen, maar een hulpmiddel. Iedereen kan dit document gebruiken om zaken zo goed mogelijk te regelen, onderling (op lokaal niveau) processen en werkwijzen te verbeteren en op elkaar af te stemmen.

Betrokken Partijen

Om de gids te ontwikkelen werkten vertegenwoordigers samen van acht partijen:

• Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN)
• KansPlus
• Ieder(in)
• Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV)
• Vereniging van Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten (NVAVG)
• Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN)
• BPSW
• Platform VG Brabant.

Deze actie komt voort uit afspraken die zijn gemaakt in het convenant Randvoorwaarden en facilitering medisch generalistische zorg voor mensen met een beperking.

De Goed Gesprek Gids is te downloaden via deze link.

Sinds 2023 is er het Kwaliteitskompas. Dit vervangt het Kwaliteitskader. Net als het Kwaliteitskader gaat het Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg over goede zorg voor mensen met een langdurige beperking. Het kader geeft duidelijkheid over kwaliteit van bestaan en regie over het eigen leven.

Het Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg werd op 1 januari 2023 in gebruik genomen tot aan 2028. Er is ook een versie van het Kwaliteitskompas in makkelijk Nederlands. Deze is te downloaden via deze link.

Zie ook https://www.vraagraak.nu/2022/10/05/vgn-lanceert-kwaliteitskompas-gehandicaptenzorg/

Zorgkantoren zijn niet langer verplicht meerjarige contracten met budgetafspraken af te sluiten met zorgaanbieders. Door die ruimte kunnen zorgkantoren meerjarige contracten inzetten als ‘sturingsinstrumenten’ in de langdurige zorg. Dat staat in brief van minister Helder waarin ze haar voornemens kenbaar maakt aan de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) zodat die de besparingen kan verwerken.

Zonder de verplichting van meerjarige contracten krijgen zorgkantoren ruimte om nieuwe zorgaanbieders, of zorgaanbieders die minder goede kwaliteit van zorg leveren vooralsnog geen meerjarig contract aan te bieden. Het wel of niet aanbieden van een meerjarig contract met financiële afspraken kan op die manier door de zorgkantoren als een sturingsinstrument worden ingezet, zo stelt Helder.

(bron: Skipr).

Om zorgaanbieders te ondersteunen bij de verdere invulling van de kanslijnen uit het landelijk akkoord toekomstbestendige gehandicaptenzorg (dat ZN en VGN hebben gesloten) hebben VGN en ZN een factsheet per kanslijn ontwikkeld. In het landelijk akkoord staat per kanslijn uitgewerkt wat deze inhoudt en wat de ambitie op een kanslijn is. De factsheets helpen organisaties om extra stappen te zetten naar een toekomstbestendige gehandicaptenzorg. Daarnaast is er een handvat gemaakt over het maken van afspraken over de beoogde impact.

De inspectie bracht in 2021 en 2022 12 bezoeken aan zorgaanbieders die zorg bieden aan cliënten met een ernstige verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag (EVB+). Deze cliënten hebben een IQ tussen de 20 en 35, een ontwikkelingsleeftijd tussen de 2 en 4 jaar en een zeer intensieve zorgvraag vanwege gedragsaspecten (VG07).
Juist voor deze cliënten kunnen de gevolgen van goede of minder goede zorg groot zijn. Soms moeten cliënten meerdere malen verhuizen om een passende plek te vinden. Of er wordt vaker onvrijwillige zorg toegepast bij EVB+-cliënten. Dit alles kan bijdragen aan de onrust van cliënten en hun gevoel van onveiligheid.

Daarom wil de inspectie goede voorbeelden verspreiden en het gesprek hierover in zorgorganisaties stimuleren: wat werkt voor deze groep cliënten én hun zorgverleners?

Goede voorbeelden bij 3 thema’s

De inspectie verzamelde goede voorbeelden bij de 3 thema’s uit het toetsingskader voor de gehandicaptenzorg.

• Persoonsgerichte zorg
  Zorgverleners kennen de wensen en behoeften van hun cliënten goed  en houden daar rekening mee. De cliënten moeten zich veilig en geborgen voelen en putten waardering uit dagbesteding.
• Deskundige zorgverleners
  Veel zorgverleners kiezen er bewust voor om met EVB+-cliënten te werken. Zij halen hun motivatie en werkplezier uit de puzzel die zij leggen om erachter te komen wat de cliënten nodig hebben. Zij werken in een stabiel team met meerdere disciplines. Ze volgen regelmatig training en scholing en krijgen de ruimte zich verder te ontwikkelen. Eventuele flexwerkers draaien in alles volledig met het team mee.
• Sturen op kwaliteit en veiligheid
  In een stabiel team hebben de zorgverleners en de leiding een gezamenlijke visie op de zorg. De zorgverleners krijgen de ruimte, hun inbreng wordt gewaardeerd. Er is een cultuur om te blijven leren, ook van ervaringen in andere organisaties. Daarnaast is er aandacht voor een veilige en comfortabele omgeving voor de cliënten: kamers, huiskamers, ontspanningsruimtes en materialen.

De inspectie geeft zorgaanbieders nu voorbeelden van wat goed gaat in de complexe zorg aan EVB+-cliënten. Hiermee wil de inspectie zorgaanbieders en zorgverleners stimuleren om met elkaar het gesprek aan te gaan over wat werkt. Het geeft geen compleet beeld over de zorg aan ernstig verstandelijk beperkte cliënten.

Toezicht complexe zorg in 2023

De inspectie gaat in 2023 door met het bezoeken van zorgaanbieders die complexe zorg verlenen. De inspectie kijkt naar wat goed gaat, wat beter kan en wat beter moet. Ook loopt er aan de Erasmus School of Health Policy & Management een wetenschappelijk onderzoek naar wat er nodig is om goede zorg aan EVB+-cliënten te bieden (Engels).

Ervaringen met de Wet zorg en dwang:0-meting
Samen met cliëntorganisaties Ieder(in), Alzheimer Nederland, de LFB, het LSR  en Per Saldo hebben wij afgelopen najaar onderzoek gedaan onder onze achterbannen naar ervaringen met de Wet zorg en dwang (Wzd). Hierdoor maakten we inzichtelijk waar volgens hen de Wzd verbetering behoeft.

Uit dit onderzoek (441 respondanten) blijkt dat de kennis onder cliënten, naasten en zorgprofessionals over de wet nog steeds beperkt is. Ook hebben niet alle zorgaanbieders de wet al goed ingevoerd en geven ze vaak nog onzorgvuldig onvrijwillige zorg. Daarnaast wordt er nog te weinig gezocht naar alternatieven voor onvrijwillige zorg.

Bovendien wordt het stappenplan, voor communicatie met cliënt en vertegenwoordiger, onvoldoende en onzorgvuldig ingezet. Zo zegt een vertegenwoordiger: ‘Ik moest er steeds achteraan hoe ver het stond met het stappenplan. Dat kwam niet prettig over’.

Lees hier alle resultaten van het onderzoek, de 0-meting.

De Wzd regelt de rechten van mensen met een verstandelijke beperking, dementie of gelijkgestelde aandoeningen bij onvrijwillige zorg. In 2022 verscheen de evaluatie van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg en de Wzd. Alzheimer Nederland, KansPlus, het LSR, LFB, Per Saldo, Naar-Keuze en Ieder(in) waren erg kritisch over de aanbevelingen van die wetsevaluatie. Gezamenlijk hebben de organisaties toen een aantal punten onder de aandacht gebracht van de leden van de Eerste en Tweede Kamer (zie hier voor onze reactie op de wetsevaluatie). Daarbij hebben we dankbaar gebruik gemaakt van de (toen nog) concept samenvatting van de 0-meting.

Reactie van de Minister
Minister Helder schrijft recent in de brief aan de Tweede Kamer wat zij met de aanbevelingen uit het evaluatierapport gaat doen. Volgens haar komen de belangrijkste doelen van de wet, het terugdringen van het toepassen van dwang en het vergroten van de eigen regie van mensen die gedwongen zorg nodig hebben, onvoldoende uit de verf. Ook bevestigt zij dat de complexe wet nog steeds niet door alle zorgaanbieders goed is geïmplementeerd. Er zijn volgens Helder grote inspanningen nodig om de wet goed uit te voeren. Verder wil ze nadrukkelijk de rechtspositie versterken van mensen die met onvrijwillige zorg te maken krijgen. De minister kondigt in de brief aan een heel nieuw wetsvoorstel voor te bereiden.

Stappenplan
Een belangrijk onderdeel van de Wzd waarin de rechtpositie van cliënten wordt gewaarborgd is het stappenplan, waarbij elke stap wordt besproken met de cliënt en de vertegenwoordiger. Het stappenplan wordt in de praktijk onvoldoende en onzorgvuldig ingezet. Ook wordt er nog te weinig gezocht naar alternatieven. Daardoor bestaat het risico dat onvrijwillige zorg te snel en/of te lang wordt toegepast.

Cliëntvertrouwenspersoon
De cliëntenvertrouwenspersoon (CVP) speelt een belangrijke rol in het beschermen en versterken van de positie van de mensen met een beperking. Uit het onderzoek van de cliëntorganisaties én uit de wetsevaluatie van afgelopen jaar blijkt dat de CVP onvoldoende tot zijn recht komt en dat er nog weinig bekendheid over is. De minister laat weten dat ze zich gaat inzetten voor het verstevigen van de positie van de CVP. Zo worden zorgaanbieders verplicht om cliënten expliciet te wijzen op de mogelijkheid om een beroep te doen op de CVP. Ook locatiebezoeken door de CVP wil de minister wettelijk regelen. De cliëntenorganisaties waaronder KansPlus zullen nauw betrokken blijven bij de verdere uitwerking hiervan.

Hoe nu verder?
Er komt een nieuw wetsvoorstel met betrekking tot zorg en dwang. Om concrete voorstellen uit het veld te verzamelen, organiseert het ministerie van VWS het komende jaar klankbordgroepen. De cliëntenorganisaties vertegenwoordigen daarin samen het cliëntperspectief, zodat de rechtpositie van mensen die te maken krijgen met onvrijwillige zorg in het nieuwe wetsvoorstel geborgd wordt. In de eerste helft van 2024 moet het nieuwe wetsvoorstel aan de Tweede kamer worden gestuurd, die dan naar verwachting per 1 januari 2026 in werking zal treden. Tot die tijd is het van belang om de huidige wet te blijven naleven, zodat de rechtspositie van mensen in de praktijk niet verslechtert.

KansPlus brengt vier keer per jaar het verenigingsblad PlusPunt uit.
In PlusPunt schrijven we over wat we als vereniging doen en wat we bereiken. Zo zijn er informatieve artikelen over wet- en regelgeving en ontwikkelingen in de zorg. Regelmatig zijn er artikelen over de activiteiten van de ledengroepen van KansPlus. En ervaringen van naasten over het leven met en van hun kind met een beperking. We schrijven ook voor en over verwanten- en cliëntenraden en familieverenigingen. Onderwerpen waarmee we de positie van mensen met een verstandelijke beperking en naasten versterken. Deze artikelen staan apart in de PlusPunt, in het katern ZEG’s.

We zijn benieuwd wat u als lezer van PlusPunt vindt. Meedoen kan digitaal via deze link.

Wilt u de enquête op papier invullen? Dan kun je een exemplaar opvragen bij KansPlus. Dit kan door te bellen met 030-2363744 of door te mailen naar pluspunt@kansplus.nl.

Invullen van de vragenlijst kan tot 10 april.

Minister Helder heeft 13 maart aan de Tweede Kamer en Eerste Kamer haar beleidsreactie gestuurd op het evaluatierapport van Amsterdam UMC/Trimbos over de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en de Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten (Wzd). Het doel van beide wetten is: minder dwang, betere rechtsbescherming.

De wetten uit 2020 zijn in het afgelopen jaar geëvalueerd. De reacties hierop waren stevig, ook van de cliëntorganisaties. Wij hebben gevraagd om de huidige wet te handhaven, de implementatie ervan te stimuleren en de rechtspositie van mensen die te maken hebben met onvrijwillige zorg te blijven borgen.
Zoals verwacht is VWS nu met een schriftelijke reactie aan de Tweede Kamer en Eerste Kamer gekomen.

Voor de Wzd geeft de minister het volgende aan als taken die er liggen:

• de complexiteit van de wet terugdringen
• het aanpassen van het stappenplan en het gebruik ervan
• het waarborgen van de positie van cliënten die zich niet kunnen verzetten en tegelijkertijd geen bereidheid tonen
• het complexe begrippenstelsel vereenvoudigen zodat de wet voor zorgverleners die de wet moeten uitvoeren begrijpelijker wordt: de functie van de Wzd-functionaris
• het aanpassen van het onderscheid tussen de regels voor intramurale en ambulante zorg

De minister wil 2023 gebruiken om een concreet wetsvoorstel uit te werken en dit te toetsen bij zorgaanbieders, professionals en betrokkenen. Het voornemen is om in de eerste helft van 2024 een conceptwetsvoorstel aan de Kamer te sturen.

Bron: https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2023Z04249&did=2023D09953

Woon of werk jij bij een zorginstelling in de gehandicaptenzorg en krijg je daarbij zorg en ondersteuning? Dan willen we met jou komen praten over het Kwaliteitskompas. Doe je mee?

In de gehandicaptenzorg zijn afspraken gemaakt over zorg en ondersteuning. Die afspraken heten ‘Kwaliteitskompas gehandicaptenzorg 2023-2028’. Die afspraken heette eerst: het ‘Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg’.

Het Kwaliteitskompas is gemaakt door mensen van VGN en andere organisaties.

• Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg 2023-2028 in makkelijke taal
• Kwaliteitskompas gehandicaptenzorg 2023-2028

De VGN, organiseert samen met andere organisaties, middagen voor jou en voor familieleden, begeleiders, leidinggevenden en bestuurders van verschillende zorginstellingen. KansPlus werkt ook mee aan deze bijeenkomsten. De middagen bestaan uit twee delen. Die heten ‘subsessies’. Die gaan over de vier bouwstenen van het Kwaliteitskompas:

• Bouwsteen 1 = de zorg aan een cliënt (het ondersteuningsplan)
• Bouwsteen 2 = wat cliënten en familie van de zorg vinden (cliëntervaringsonderzoek)
• Bouwsteen 3 = begeleiders praten met elkaar over ‘ hoe doen we het en wat kan beter?’
• Bouwsteen 4 = inzicht in kwaliteit (rapport en bezoek van mensen van buiten

Tussendoor kun je elkaar leren kennen. En je kunt praten over de dingen die je belangrijk vindt. Zoals hoe de zorg geregeld is. Of over hoe goed de zorg is.

Er zijn nog bijeenkomsten op de volgende dagen:

• Regio Oost : 9 maart 13.30 tot 17.00 uur – Wehl (Elver)
• Regio Zuid : 23 maart 13.30 tot 17.00 uur – Sterksel (Kempenhaege)
• Regio West : 5 april 13.30 tot 17.00 uur – Zoeterwoude (Gemiva-SVG)

Kun je op één van deze dagen? Meld je dan aan op de website van VGN.

Het is belangrijk dat veel mensen het Kwaliteitskompas kennen, weten waarom het belangrijk is en hoe ze het kunnen gebruiken. Zien we je op een van de bijeenkomsten?

Bronnen: hetlsr.nl en vgn.nl

Zorgkantoren werken aan een nieuw meerjarig inkoopbeleid. Dat doen zij om zorgaanbieders voor een langere periode duidelijkheid te geven over de gezamenlijke koers en om de inkoop van zorg nog beter te laten aansluiten op de situatie in de regio. Het nieuwe inkoopbeleid gaat in op 1 januari 2024 en vervangt het huidige landelijke inkoopkader dat eind 2023 afloopt.
De afgelopen weken hebben de zorgkantoren de uitgangspunten voor de landelijke visie en het regionale beleid ontwikkeld. De eerste schets van de landelijke visie en het tariefmodel wordt in januari door Zorgverzekeraars Nederland (ZN) met de betrokken partijen besproken. De hoofdlijnen van de presentatie aan deze partijen vindt u op de website van Zorgverkeraars Nederland via deze link

Bron: zn.nl