Onlangs hebben de landelijke koepels van zorgaanbieders en zorgkantoren een akkoord gesloten. Dit akkoord gaat over de aanpak van de arbeidsmarktproblemen in de gehandicaptensector en de stijgende kosten van de zorg. Het is tot stand gekomen zonder inbreng van de landelijke cliëntenorganisaties. Dat vinden we niet acceptabel, want we zijn het niet eens met de afspraken die gemaakt zijn.
Onze belangrijkste inhoudelijke bezwaar gaat over twee dingen:
- Problemen met het personeelstekort.
De plannen van de zorgaanbieders en zorgkantoren richten zich op het anders en minder inzetten van zorgprofessionals. Zij willen dit doen door de inzet van arbeidsbesparende technologie en de inzet van het netwerk van de cliënt (familie en vrienden) en vrijwilligers. Ook kijken zorgaanbieders en zorgkantoren naar mogelijkheden om de dagbesteding aan te passen. Bijvoorbeeld door woning gebonden dagbesteding aan te bieden. - Problemen van de stijgende kosten van de zorg. Zorgaanbieders en zorgkantoren zien de oplossing vooral in het minder mensen laten instromen in de langdurige zorg.
Bezwaren tegen deze plannen
Als oplossing voor het personeelstekort hebben we geen bezwaar tegen gebruik van technologie. Dat kan heel helpend zijn. Maar wel vinden we het een probleem als dit ten koste gaat van de persoonlijke aandacht die mensen nodig hebben. We missen een kritische kijk van zorgaanbieders op wat ze zelf kunnen doen om medewerkers te houden en daarmee het vertrek van medewerkers te voorkomen. Denk daarbij onder andere aan het leuker maken van het werk door het verminderen van de bureaucratie in de organisatie en de vele administratie die de teams steeds vaker moeten uitvoeren. Ook zouden de koepels van zorgaanbieders een urgenter signaal af kunnen geven aan de politiek.
Het verminderen van de instroom van mensen in de langdurige zorg is het verschuiven van het probleem. De kosten die daarmee worden bespaard komen dan bij de gemeente terecht die mensen moeten opvangen. Bovendien kan het leiden tot een ernstige aantasting van de kwaliteit van leven van de mensen met een verstandelijke beperking en hun naasten.
Het zal tot gevolg hebben dat mensen met een lichte verstandelijke beperking in het sociaal domein onvoldoende goede zorg krijgen.
En voor gezinnen die een thuiswonend kind met een verstandelijke beperking hebben, zal het ertoe leiden dat het moeilijker wordt om een indicatie voor langdurige zorg te krijgen.
Rol voor cliëntenraden
De zorgaanbieders zullen nu waarschijnlijk met de cliëntenraden in gesprek gaan over de uitwerking van het akkoord in de eigen organisaties. Wij roepen jullie als cliëntenraden op om heel kritisch te kijken naar de mogelijke gevolgen van de plannen voor de kwaliteit van zorg en de kwaliteit van leven van de mensen. Zeker als het gaat om inzet van technologie, vermindering van dagbesteding en verschuiven van zorg naar naasten en vrijwilligers.
Cliëntenraden kunnen zich ook sterk maken voor het verbeteren van de werkomstandigheden van de zorgverleners. Minder tijd besteden aan papierwerk levert niet alleen meer werkplezier, maar ook meer tijd voor de bewoners op. De belangen van de bewoners en de begeleiders vallen hier samen. Het is een goed idee om te kijken of de cliëntenraad kan samenwerken met de ondernemingsraad bij deze onderwerpen.
We zijn als cliëntenorganisaties in gesprek met het ministerie van VWS over wat wij vinden van dit akkoord. We houden jullie op de hoogte via onze website en onze nieuwsbrieven.
Hebben jullie nog vragen of willen jullie advies, dan kunnen jullie contact opnemen met KansPlus advies@kansplus.nl telefoon 030-2363744
Brief aan Cliëntenraden Gehandicaptenzorg_DEFversie 3 mei 2022